اولین اقدام برای عایق کاری حرارتی ساختمان انتخاب عایق حرارتی مناسب و سازگار با شرایط محل مورد استفاده است. هنگام انتخاب عایق علاوه بر توجه به خواص حرارتی آن، چند نکته مهم زیر را نیز باید مورد نظر قرار داد:
در مکان هایی که امکان آتش سوزی وجود دارد استفاده از مصالح قابل احتراق مجاز نیست. در صورت لزوم استفادهاز این مصالح باید آن ها را به مواد ضد آتش آغشته کرد. باید یادآورد شد که گونه بندی واکنش در برابر آتش ازدو جنبه حائز توجه است.
بعضی از مصالح از جمله فوم پلی استایرن به شدت در گسترش دامنه آتش مشارکت نموده و فرایند آن را سرعت می بخشند.
این جنبه از گونه بندی عملکرد مصالح تعیین کننده توانایی یک عنصر ساختمانی در شرایط حریق و ممانعت از سرایت آن به فضاهای هم جوار است. بنابراین لازم است که از عایق هایی در ساختمان استفاده شود که علاوه بر عدم مشارکت در آتش سوزی و حفظ مقاومت ایستایی ساختمان، از سرایت شعله به بخش های دیگر و ایجاد خسارت بیشتر جلوگیری به عمل آورند.
هنگام انتخاب عایق ، علاوه توجه به اثر آتش بر آن، باید اثر آب و رطوبت بر عایق ها نیز مورد توجه قرار گیرد. زیرا ضریب هدایت حرارت در محیط مرطوب ۲5 برابر محیط خشک است.
پس از انتخاب عایق مناسب، اقدام به نصب آن می شود. عایق حرارتی می تواند از داخل، خارج و یا به صورت لایه ای در میان عناصر ساختمانی اجرا شود. عایق کاری از خارج، اینرسی حرارتی ساختمان را به حداکثر می رساند و سبب می گردد که نوسان های دمای داخل ساختمان کاهش یابد و تنظیم دما به سادگی انجام پذیرد. این روش برای ساختمان های با استفاده مداوم (مسکونی و…) بسیار مناسب است. عایق کاری از داخل اغلب برای ساختمان های با استفاده منقطع (اداری و …) توصیه می شود.
عایق ها در صورتی درست عمل می کنند که به طور صحیح نصب شده باشند. رعایت موارد زیر کمک می کند که بهترین کارایی از عایق های نصب شده گرفته شود.
عایق ها هرگز نباید فشرده شوند. عایق باید پس از نصب همان ضخامت اولیه خود را داشته باشد در غیر اینصورت مقاومت حرارتی آن کاهش می یابد. در برخی از عایق های آزاد مقدار مقاومت حرارتی متناسب با تراکمعایق است نه ضخامت آن. مقاومت حرارتی این عایق ها ممکن است پس از مدتی تا ۲۰ درصد کاهش یابد. لذا باید از نصب کننده عایق تضمین گرفت.
عایق کاری باید به طور کامل روی تمام سطح انجام شود. چراکه اگر تنها 5 درصد از سطح خالی بماند ممکن است تا 5۰ درصد از کارایی عایق کاسته شود.
در صورتی که از لایه های ضد رطوبت برای عایق حرارتی استفاده می شود باید توجه داشت که پیوستگی عایق و قشر ضد رطوبت آن حفظ شود. از عایق های آزاد در سقف هایی که شیب زیادی دارند استفاده نشود.
عایق های انباشتی یا پر کردنی معمولا برای سقف ها مناسبند. هنگام استفاده از این عایق ها باید حتی الامکان سطح صاف و ضخامت یکنواختی از آن ها به وجود آید. چنانچه عایق های تخته ای یا ورقه ای در دو یا چند لایه اجرا شوند جهت قرار گرفتن عایق در هر لایه باید عمود بر لایه زیرین باشد. روی سطوح پلی استایرن نباید از رنگ های روغنی استفاده کرد زیرا خطر آتش سوزی را افزایش می دهند.
اطراف کابل های برق و لوازم الکتریکی را نباید عایق کرد. نباید در فاصله کمتر از ۹ سانتی متر فن های خروجی عایق نصب کرد در فاصله کمتر از ۲٫5 سانتی متر از حباب های لامپ و سرپیچ آن ها عایق نصب نشود. مصالح نصب عایق ها ترجیحا غیر فلزی انتخاب گردند تا موجب افزایش ضریب انتقال حرارت نشوند. در صورت لزوم استفاده از آن ها حتما باید پوشش مناسب داشته باشند.